بررسی آرای منطقی غزالی و ابن‌سهلان ساوی

شناخت آرای منطقی امام محمد غزالی و قاضی زین‌الدین عمر بن‌‌سهلان ساوی در فهم آرای منطق‌دانان پس از آن‌ها، به‌ویژه فخررازی، اهمیت بسزایی دارد. نقش غزالی در تبیین جایگاه رفیع علم منطق و رشد میزان مقبولیت آن در میان متشرعین آن زمان انکارشدنی نیست. مرکب‌انگاری تصدیق و بررسی تمایز آن با معرفت، نسبت‌های چهارگانه‌ی منطقی، الحاق منطق به اصول فقه، درآمیختن قواعد منطقی با اصطلاحات ابتکاری جدید و مثال‌های اصولی و اسلامی و استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم از ابتکارات و آرای منطقی امام محمد غزالی است. ابن‌‌سهلان ساوی هم که در برخی موارد متأثر از غزالی است، ابداع نظام منطق‌نگاری تلفیقی، نظریه‌ی مهجوریت دلالت التزامی در علوم و تفسیر نفس‌الامر به وجود عینی و حاضر بالفعل در عالم خارج، از ابتکارات و اندیشه‌های منطقی خاص حکیم ساوی است، که ما در این نوشتار، به ذکر و بررسی و مقایسه‌ی آرای آن‌ها می‌پردازیم.